Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ
Το σύστημα της οικογένειας αποτελείται από άτομα που έχουν σχέσεις διαφορετικών επιπέδων και που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Σύμφωνα με το βιολόγo L. Bertalanffy, όλα τα ζωντανά συστήματα είναι ανοικτά, δέχονται δηλαδή ερεθίσματα από τα έξω και από τα μέσα και αλληλεπιδρούν ανταλλάσσοντας ύλη και ενέργεια.
Εμείς θα λέγαμε ότι ανταλλάσσουμε νοήματα ζωής. Αυτό μερικές φορές το ονομάζουμε επικοινωνία. Αυτά τα νοήματα ανταλλάσσονται ανάμεσα σε ένα εγώ που για να υπάρχει χρειάζεται ένα εσύ.
Ανταλλάσσουμε νοήματα και όχι λέξεις
Η οικογένεια ως σύστημα ανταλλάσσει και κληρονομεί “μιμίδια” δηλαδή μονάδες και σχεδία αφήγησης της πραγματικότητας. Κάθε οικογένεια ως σύστημα παράγει τη δική της μυθολογική αφήγηση, για το τι είναι καλό /κακό /επιτυχία /αποτυχία /δίκαιο /άδικο για τη ζωή.
«Αφηγούμαστε μεταξύ μας μύθους ιστορίες άρα υπάρχουμε.»
Θα προσπαθήσουμε να ορίσουμε την έννοια του οικογενειακού μύθου.
Η έννοια του οικογενειακού μύθου αναφέρεται σε ορισμένες πεποιθήσεις αρκετά καλά συστηματοποιημένες τις οποίες συμμερίζονται όλα τα μέλη της οικογένειας και αναφέρονται στους αμοιβαίους ρόλους τους μέσα στην οικογένεια και στη φύση των σχέσεων τους.
Αυτές τις μυθολογικές κατασκευές τις συμμερίζονται όλοι μέσα στην οικογένεια ως υστατες αλήθειες που δεν υπόκεινται σε καμία κριτική και μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά.
Οι μύθοι μπορεί να περιλαμβάνουν το φολκλόρ, (Πάσχα- Νέο έτος) το θρύλο, (επιτυχημένοι δυνατοί) ένα ταμπού, (ηθοποιός) ένα μυστικό, (ψηλός μελαχρινός) μια προκατάληψη, (μαύρη γάτα) μια τελετουργία (το τραπέζι της Κυριακής).
Εμπεριέχουν επίσης και τους κανόνες που με κάποιο τρόπο βοηθούν την οικογένεια να παραμείνει μαζί.
Θα μπορούσαμε να ξεχωρίσουμε τουλάχιστον επτά μύθους.
Αυτοί είναι:
• Ο μύθος της αρμονίας: δεν υπάρχει πρόβλημα στην οικογένεια
• Ο μύθος του αποδιοπομπαίου τράγου: όλα τα προβλήματα οφείλονται σε ένα πρόσωπο
• Ο μύθος της καταστροφής: προδιαγράφει κάποιες συμπεριφορές που αποσκοπούν να αποτρέψουν μια οικογενειακή καταστροφή
• Ο μύθος της ομοψυχίας δηλώνει ότι στις καλές οικογένειες τα μέλη δεν πρέπει να αντιτίθενται ούτε να έρχονται σε σύγκρουση
• Ο μύθος της υπεργενίκευσης καθορίζει κάθε άτομο σε σχέση με το ρόλο τον οποίο αναμένει η ομάδα από αυτόν
• Ο μύθος του συνόλου υπονοεί ότι τα εξωτερικά στοιχεία συνιστούν δυνητικούς εχθρούς
• Ο μύθος της σωτηρίας και της λύτρωσης αναφέρεται στην ύπαρξη ενός εξωτερικού τρίτου που θα μπορούσε να σώσει την οικογένεια
Ο οικογενειακός μύθος είναι μια κοινή μνήμη της προέλευσης είναι μια ιστορία μια αφήγηση του παρελθόντος που δεν είναι ατομική αλλά συλλογική.
Αφηγούμαστε, μιλάμε για τον εαυτό μας και για την οικογένεια μας μέσα από αυτούς τους μύθους στους οποίους εντάσσουμε και πρόσωπα.
Μέσα από τις συνεχείς αφηγήσεις και την αλληλεπίδραση κατασκευάζεται ο εαυτός. Δεν είναι περιορισμένος στα όρια του δέρματος μας αλλά είναι διαπροσωπικά επιμερισμένος.
Όταν μιλάμε για τα παιδιά μας είναι σαν να αφηγούμαστε κάτι για εμάς και όταν τα παιδιά μιλούν για εκείνα είναι σαν να λένε κάτι για τους γονείς.
Η ανάγκη μας για να δώσουμε ένα νόημα στη ζωή είναι και παραμένει σημαντική, και μέσα από αυτά υποστηρίζουμε ότι ο ρόλος των γονιών στις επαγγελματικές αναζητήσεις των παιδιών είναι μια ακόμη αναζήτηση νοήματος ζωής.
Αν καταφέρουμε να εξιστορήσουμε την επαγγελματική πλευρά της ζωής μας αλλά και την συνέχεια ή τη διακοπή της, δημιουργούμε ένα έργο που απευθύνεται και στους άλλους και έτσι ο αφηγητής δίνει την ευκαιρία στους άλλους να κρίνουν να μάθουν να ταυτιστούν ή να διαφοροποιηθούν.
Εξιστορώντας τις ιστορίες μας είναι σαν να προσπαθούμε να συγκροτήσουμε τα κομμάτια της ιστορίας μας σε μια συνεκτική διήγηση. Όταν κατορθώσουμε να λέμε το μύθο μας σε άλλους τότε είμαστε σε θέση να διαμορφώσουμε το σκοπό της ζωής μας.
Όταν δηλαδή θα ξέρουμε από ερχόμαστε θα ξέρουμε και που πάμε.
Είναι λοιπόν ευκαιρία οι επαγγελματικές αναζητήσεις των παιδιών να αποτελέσουν την αφετηρία για γονείς και παιδιά να ξεκινήσει μια αφήγηση για να γνωρίσουμε από πού ερχόμαστε και προς τα που πάμε.
Σε αυτή την πορεία θα μας βοηθήσει το ΓΕΝΕΟΓΡΑΜΜΑ των επαγγελμάτων της οικογένειας.
Θα μας βοηθήσει να αφηγηθούμε την ιστορία των παππούδων των γονιών και των παιδιών μέσα από τις αλλαγές τις επιτυχίες τις αποτυχίες τα ταλέντα τις ικανότητες και τις προσδοκίες.
Το Γενεόγραμμα βοηθά στην αποτύπωση των διάσπαρτων ιστοριών και στη συνεκτικότητά τους. Βοηθά να δούμε ίσως διλλήματα που δεν είναι δικά μας μέχρι να βρούμε τις λέξεις μας.
Μικρός οδηγός για το ΓΕΝΕΟΓΡΑΜΜΑ των επαγγελμάτων της οικογένειας
• Σχεδιάζουμε το γενεαλογικό δέντρο της οικογενείας για τουλάχιστον τρείς γενιές.
• Γράφουμε τα ονόματα τις σημαντικές ημερομηνίες και τα γεγονότα.
• Αναφέρουμε παρατσούκλια ή άλλες λέξεις που περιγράφουν πρόσωπα
• Σημειώνουμε αν υπάρχουν μετακινήσεις σε πόλεις, σε εργασία, πως βιώθηκαν και πόσο καλά τα κατάφεραν
• Σημειώνουμε αν μας αρέσει η δουλειά που κάνουμε ή δεν μας αρέσει και γιατί
• Ποιο είναι το εισόδημα μας σε σχέση με αυτό των σημαντικών άλλων
Προσπαθούμε να απαντήσουμε στα παρακάτω ερωτήματα ο καθένας ξεχωριστά.
- Εμείς στην οικογένεια μας πιστεύουμε ότι… (κάτι γενικό)
- Εμείς και το χρήμα….
- Εμείς και η εργασία…
- Πως είναι να μεγαλώνεις ως…….. (το επώνυμο της οικογένειας)
Σχεδιάζουμε:
- Το επαγγελματικό μονοπάτι των γονιών μου…
- Το επαγγελματικό μονοπάτι το δικό μου…
- Το επαγγελματικό μονοπάτι των παιδιών όπως το φαντάζομαι…
- Το επαγγελματικό μονοπάτι των παιδιών όπως το φαντάζονται….
- Συζήτηση, συγκρίσεις και συμπεράσματα.
Οι επαγγελματικές αναζητήσεις των παιδιών είναι άλλη μια ευκαιρία για την οικογένεια να αυτοπροσδιορισθεί με στόχο να απαντήσει στα ερώτηματα όλων των μελών της για τις επαγγελματικές τους ικανότητες και ιστορίες.
Θα μπορούσε επίσης να είναι ένα οικογενειακό επιτραπέζιο παιχνίδι για τις γιορτές που έρχονται.